قیر و مشتقات آن
همانطور که با کلمه قیر آشنایی دارید، معمولا اکثر افراد کشورمان قیر را از نزدیک دیده اید و شناخت روی آن دارید.
تخمین زده می شود ،سالیانه در جهان حدود ۱۰۲ میلیون تن قیر مصرف میشود. البته از این مقدار، حدود ۸۵% آن صرف ساخت مشتقات قیری، آسفالت خیابانها ،تولید ایزوگام، عایقبندی سطوح مختلف و … می شود.
قیر، پایه و اساس پرایمر های قیری است ساختن پرایمر های قیری بدون وجود قیر ممکن نیست.اما کارایی هر کدام متفاوت است که در ادامه مختصر شرح داده می شود.
پرایمر چیست؟
در برخی مشاغل مثل صنعت رنگ کاری پرایمر نیز وجود دارد و معمولا برای آماده سازی سطوح و زیر سازی مورد استفاده قرار میگیرد. اما در صنعت عایقکاری پرایمر ها همرنگ قیر سیاه، یا سیاه مایل به قرمز هستند که با پرایمر های صنایع دیگر متفاوت اند.
پرایمر قیری و کاربرد آن
پرایمر قیری نیز نوعی از مشتقات قیری محسوب میشود، که فرایندی روی قیر صورت می گیرد و به قیر سرد شل و نیمه شل با قابلیت ویژه تبدیل می شود. البته افزودنیهایی دارد که هنگام مصرف بایستی به آن اضافه شود. این نوع پرایمر ها در صنایع عایق کاری و همچنین برای زیرسازی و آماده سازی بستر برای عایقکاری مورد استفاده قرار میگیرند، و با توجه به کیفیت، قیمت پرایمر متفاوت است معمولا در ظروف پلاستیکی ۱۰ کیلیویی و ۲۰ کیلیویی به فروش می رسد.
همان طور که اشاره شد کاربرد پرایمر هر چند خود عایق رطوبتی محسوب میشود،در بیشتر مواقع برای زیر سازی و آماده سازی بستر جهت عایق کاری اصلی مورد استفاده قرار می گیرد. پرایمر ها در دو نوع اصلی در صنایع عایق کاری تولید می شوند که عبارتند از :
- پرایمر قیری پایه آب: هنگام مصرف به پرایمر آب اضافه میشود.
- پرایمر قیری پایه بنزین: هنگام مصرف به پرایمر بنزین اضافه میشود.
کاربرد پرایمر و قیر در آماده سازی بستر جهت عایقکاری
قیر و پرایمر هر دو جهت عایقکاری و همچنین آماده سازی بستر برای ایزولاسیون، آسفالت محوطه و … استفاده می شوند. اولین تفاوت بارز این دو این است که، قیر بایستی ذوب شود اما پرایمر قیری، سرد مورد استفاده قرار میگیرد .
دومین تفاوت بارز و مهم که راه هر دو را جدا می کند، درجه نفوذ پرایمر قیری روی سطوح مختلف است، پرایمر با توجه به ترکیباتی (مثل آب و بنزین ) که دارد. باعث شل شدن مواد آن میشود که درجه نفوذ روی سطوح مختلف مثل بتن، سیمان، آسفالت، موزاییک و … به طور چشمگیری افزایش یابد.
این نفوذ در سطح بعد از خشک شدن افزودنیهای آن مثل آب و بنزین، باعث بسته شدن تمامی خلل و فرج های روی سطوح می گردد، از این رو این پرایمر برای آماده سازی بستر، بهتر از قیر است
قیر نیز تا حدودی نفوذ در سطح ایجاد میکند، اما به دلیل اینکه خیلی زود دمای آن کاهش می یابد و سریعا به صورت جامد روی سطح قرار می گیرد.
قیر با ترکیب الیاف مثل چتایی، عایق بسیار خوب و ماندگاری خواهد بود. سالیان سال است که در عایقکاری ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد. قیمت قیرگونی به دلیل افزایش قیمت قیر در سطح جهانی،همچنین چتایی که معمولا از کشورهای پاکستان و بنگلادش وارد ایران میشوند بسیار گران می باشد.
قیر از مواد اصلی تشکیل دهنده ایزوگام نیر می باشد. چون ایزوگام از مواد پلیمری پلاستیکی و الیاف های مصنوعی تشکیل شده است ارزانتر از نرخ قیرگونی است. هر چند قیمت ایزوگام نیز به دلیل رشد ارز افزایشی شده است، که امیدواریم این روند ادامه پیدا نکند.
کاربرد قیر و پرایمر در اجرای ایزوگام
قیر و حلال پرایمر هر دو میتوانند سطوح را جهت زیرکار اجرای ایزوگام آماده کنند، اما کدام گزینه مناسبتر است؟
اگر سطوح صاف و صیقلی باشد مثل سرامیک و موزاییک، پرایمر به دلیل قدرت نفوذ در سطح مناسب تر می باشد.
اما در سطوح آسفالتی ،بتنی و سیمانی، قیر می تواند گزینه مناسب تری برای آماده سازی بستر زیرکار ایزوگام باشد اما می توان از پرایمر نیز استفاده نمود.
هر چند برای سطوح آسفالتی، پرایمر قیری پایه آب نیز کاربرد دارد اما بدلیل ساختار آسفالت که از قیر تشکیل شده است قیرکشی زیر ایزوگام می تواند مناسب تر و بادوام تر باشد.
نتیجه گیری
قیر به تنهایی و پرایمر پایه قیر نیز تنها برای آماده سازی بستر برای اجرای ایزوگام ،قیرگونی و … کاربرد دارند.
هر دو اگر در معرض نورمستقیم خورشید قرار بگیرند دوامشان کم است. از پرایمر و قیر بهتر است جهت آماده سازی بستر برای عایقکاری مثلا ایزوگام مورد استفاده قرار گیرد.
سربام پوش مسیر در مسیرتان
